Bewerkte voeding, goed of slecht voor je?

Een lekkere Big Mac, een broodje frikandel of een grote ijsco van de Vivaldi zijn allemaal voorbeelden van bewerkte voeding. Hoe super lekker deze producten ook zijn, weten we ook dat dit niet het gezondste is om te eten. Is het echt zo'n kwaad voor je lichaam om deze producten te consumeren? In deze blog lees je wat bewerkte producten zijn, geven we voorbeelden en wat goede alternatieven zijn. Lees snel verder!

Wat is bewerkte voeding?

Bewerkt betekent eigenlijk dat het niet zo voorkomt in de natuur, bijvoorbeeld een Big Mac. Dit product moet veel bewerking doorstaan (fokken van dieren, fermentatie, frituur, etc), voordat het klaar is om te eten. Bewerkte voedingsmiddelen zijn dus producten die vaak veel ingrediënten bevatten en het zijn ook niet de gezondste ingrediënten. Hieronder is een lijst met alle ingrediënten opgesomd:

• Broodje: Tarwemeel, water, suiker, sesamzaad, plantaardige olie (koolzaad), aardappelzetmeel, zout, glansmiddel (water, plantaardig eiwit, zonnebloemolie, dextrose, maltodextrine, zetmeel), gist, natuurlijk aroma, emulgator (E472e), edelgist, E300.
• Kaas: Cheddar Kaas (51%), water, kaas (9%), boter, magere melkpoeder, emulgerend zout (E331), natuurlijk kaas aroma, melkeiwit, zout, kleurstoffen ß- Caroteen (E160a), Paprika Extract (E160c), zuurteregelaar (E330), antiklontermiddel (zonnebloemlecithine)
• Saus: Water, koolzaadolie, augurk, gedistileerd azijn, suiker, gemodificeerd maiszetmeel, eigeel (vrije uitloopeieren), specerijen, Zout, glucose-fructose siroop, verdikkingsmiddel (xanthaangom), natuurlijke aroma's, verstevigings middel (calciumchloride)

Dit is dan nog maar een voorbeeld van één bewerkt product met extreem veel ingrediënten. Producten uit de supermarkt, zoals chocoladepasta, bewerkte vleeswaren (salami, worst, etc.) of koek en snoepwaren bevatten ook een oneindige lijst met ingrediënten. Is dit per se slecht dan? Dat niet. Hoewel, dit soort producten bevatten vaak veel E-nummers, converseermiddelen en andere onnodige toevoegingen om het lekker en smaakvol te maken.

Onbewerkte voeding beter voor je?

Onbewerkte voeding is het tegenovergestelde van bewerkte voeding en bevat maar slechts 1 tot enkele ingrediënten. Dit zijn natuurlijke producten, zoals groenten, fruit, granen, vlees, eieren, vis, noten en nog veel meer. Natuurlijke producten zijn eenmaal een stuk gezonder dan bewerkte voedingsmiddelen. Deze producten zijn namelijk rijk aan vezels, vitamines en mineralen. Als je veel bewerkte producten consumeert, is het lastig om je voedingsstoffen binnen te krijgen. Bewerkt eten verliest namelijk veel van zijn voedingsstoffen tijdens zijn processen. 

Wat zegt wetenschap over bewerkte voeding?

Voedingsexperts vermoeden al jaren dat bewerkte voeding een grote oorzaak kan zijn van overgewicht. Dit is onderzocht door Amerikaanse onderzoekers en gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Cell Metabolism. Het onderzoek heeft sindsdien veel aandacht getrokken van de media.

Twintig volwassenen kregen de eerste twee weken van het onderzoek bewerkte maaltijden. De twee weken daarna kregen ze maaltijden met exact dezelfde calorieën, smaak en macro's (eiwitten, vetten en koolhydraten). Het enige verschil was dat de maaltijden die ze de tweede periode kregen minder bewerkt waren. De deelnemers mochten tussen de maaltijden zelf nog extra snacken als ze wilden. 

De hoeveelheid snacks nam met gemiddeld 500 calorieën per dag toe als de deelnemers bewerkte maaltijden aten. Tijdens de bewerkte maaltijd fase kwamen de deelnemers meer aan dan tijdens de onbewerkte fase. Dit onderzoek laat zien dat bewerkte voeding ervoor zorgt dat je je niet voldaan voelt na een maaltijd en maar blijft door snacken. Dit zou kunnen komen doordat je lichaam signaaltjes van honger blijft sturen zodat jij de natuurlijke voeding gaat eten die je lichaam in eerste instantie wil hebben.

Gevolgen bewerkte voedingsmiddelen

Bewerkte voeding heeft niet alleen gevolgen voor je gewicht, maar ook voor je algemene gezondheid. Zo zijn er steeds meer onderzoeken die aantonen dat een bewerkte voeding de oorzaak is van ziekten, waarvan veel mensen denken dat ze onvermijdelijk zijn. Dat zijn ze dus wel. Op de site van het American Institute for Cancer Research staat een hele pagina over welke bewerkte voedingsmiddelen kanker zouden kunnen veroorzaken. Voedingsexperts geven het advies om een dieet te volgen met producten die heel dicht bij de natuur staan. Onbewerkte voedingsmiddelen dus.

Hoeveel (on)bewerkte voeding kan ik eten?

Nu is het onvermijdelijk om altijd alleen maar dingen te eten die aan een boom groeien, maar kleine beetjes helpen. Probeer bijvoorbeeld een kant en klare smoothie met allerlei toegevoegde middelen, die zorgen voor een gewenste kleur, geur, smaak of houdbaarheidsdatum, in te ruilen voor een versgeperste jus d’orange. Of maak zelf een smoothie met wat spinazie voor extra vitamines, mineralen en antioxidanten.

Het gaat er in principe om dat er een balans is tussen bewerkte en onbewerkte voeding. Je wil voor het grootste deel onbewerkt eten. Daarnaast kan je natuurlijk wel is wat lekkers eten. Anders is het ook niet vol te houden zo'n strikt dieet met alleen maar saaie producten. Ons advies is om voor 80% onbewerkt te eten en voor 20% bewerkt.

Bronnen:

- Hall, K. D., Ayuketah, A., Brychta, R., Cai, H., Cassimatis, T., Chen, K. Y., … Zhou, M. (2019). Ultra-Processed Diets Cause Excess Calorie Intake and Weight Gain: An Inpatient Randomized Controlled Trial of Ad Libitum Food Intake. Cell Metabolism, 30(1), 67-77.e3. https://doi.org/10.1016/j.cmet.2019.05.008

- Murphy, J. L., & Girot, E. A. (2012). The importance of nutrition, diet and lifestyle advice for cancer survivors – the role of nursing staff and interprofessional workers. JCN. Geraadpleegd van https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/jocn.12053

- American Institute for Cancer Research. (2019, 15 augustus). Limit ‘fast foods’. Geraadpleegd op 16 december 2019, van https://www.wcrf.org/dietandcancer/recommendations/limit-fast-foods-fat-sugar